ประโยคความเดียว

          ประโยคความเดียว  มีกริยาสำคัญเพียงตัวเดียว  ใจความสำคัญเพียงหนึ่ง

          เช่น  ฉันรักแม่

ประโยคความรวม

         ประโยคความรวม คือ การนำประโยคตั้งแต่  ๒ ประโยคขึ้นไปมารวมกัน

โดยมีคำสันธานเชื่อม    แบ่งออกเป็น ๔ ชนิด  คือ

         ๑. ความคล้อยตามกัน  เช่น  พ่อและแม่ไปดูหนัง

             เกิดจาก  พ่อไปดูหนัง  แม่ไปดูหนัง  โดยมีคำสันธาน และ  เป็นตัวเชื่อม

         ๒.ความขัดแย้งกัน  เช่น  ฉันจะดูหนังแต่เธอจะฟังเพลง

            เกิดจาก  ฉันจะดูหนัง   เธอจะฟังเพลง  โดยมีสันธาน  แต่  เป็นตัวเชื่อม

         ๓. ความเลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น  เธอจะฟังเพลงหรือจะอ่านหนังสือ

            เกิดจาก  เธอจะฟังเพลง  เธอจะอ่านหนังสือ  โดยมีสันธาน หรือ เป็นตัวเชื่อม

         ๔. ความเป็นเหตุเป็นผลกัน เช่น  เพราะเขาตั้งใจเรียนจึงสอบผ่าน

           เกิดจาก  เขาตั้งใจเรียน  เขาสอบผ่าน  โดยใช้คำสันธาน  เพราะ..จึง  เป็นตัวเชื่อม

          ประโยคความซ้อน  คือ  มุขยประโยค  ( เอกรรถประโยค + อนุประโยค )

   เช่น  ตำรวจจับคนไม่ข้ามทางม้าลาย