ในคัมภีร์ล้านนา จารึกในใบลาน คัดลอกสืบต่อกันมาหลายช่วงอายุคน บันทึกว่า ...

        ครั้งนั้นในปี พ.ศ.๒๑๐๑ ตำนานพื้นเมืองลานนาเชียงใหม่บันทึกว่า 

 พระเจ้าบุเรงนองยกกองทัพมาโจมตีเมืองเชียงใหม่ โดยจัดทัพเจ้าประเทศราช

ไทใหญ่  ๑๙ พระองค์ โดยมี เจ้าฟ้าสุทโธธัมมิกราชยกพล ๙๐,๐๐๐ คน

ข้ามแม่น้ำสาละวินที่ "ท่าผาแดง"แล้วจัดกองทัพออกเป็น ๓ ทัพ 

          ทัพที่ ๑ ไปทางเมืองปาย(อ.ปาย แม่ฮ่องสอน)

          ทัพที่ ๒ ไปทางเมืองแหง(อ.เวียงแหง เชียงใหม่)

          ทัพที่ ๓ ไปทางเมืองเชียงดาว (อ.เชียงดาว เชียงใหม่)

          โดยกำชับคาดโทษให้แม่ทัพเคลื่อนกำลังพลให้เดินทางมาถึง

เมืองเชียงใหม่ ในวันเดียวกันให้จงได้(เพื่อสนธิกำลังต่อสู้เมืองเชียงใหม่)

หากแม่ทัพคนใดมาไม่ทันเพื่อน รับสั่งให้ตัดศีรษะแม่ทัพคนนั้น แล้วเสียบประจาน

ที่เกาะแม่น้ำคงคา(สาละวิน)

         ในที่สุดทั้ง ๓ กองทัพก็เคลื่อนพลมาถึงเมืองเชียงใหม่ในวันเดียวกัน

จากนั้นทำการสนธิกำลังรายล้อมเมืองเชียงใหม่และได้เชียงใหม่เป็นเมืองขึ้น

ในปี พ.ศ.๒๑๐๑ในรัชสมัยพระแม่เจ้าเมกุฏิสุทธิวงศ์รวมเวลาที่ล้อมเมืองเชียงใหม่

ไว้ได้ ๓ วัน

        อาณาจักรล้านนาแตกล่มสลายตกเป็นเมืองขึ้นของพระเจ้าบุเรงนอง

และผู้สืบทอดราชบัลลังก์ อย่างยาวนาน กว่า ๒๐๐ ปีเศษ(พ.ศ.๒๑๐๑ - ๒๓๑๗)

         .....ฟ้าสุทโธธัมมิกราช ก็คุมเอารี้พลสกุลโยธาได้ ๙ หมื่นแล  โป่(แม่ทัพ)

่ทั้งหลายคือว่า ๑๙ เจ้าฟ้า เขาก็เร่งรัดจัดกันมาเร็ววันเร็วคืน ก็มาข้ามท่าป่าแดง

(ท่าผาแดง) มาทัง(ทางเมืองปายสายหนึ่ง มาทังเมืองหอด

(เมืองแหง-คัดลอกคลาดเคลื่อน)สายหนึ่ง มาทังเมืองเชียงดาวสายหนึ่ง

กษัตริย์เจ้าอังวะ(บุเรงนอง)คาดเอาคำ(คาดโทษ)โป่ทับ(แม่ทัพ)ทั้งหลายหื้อได้

แผว(ถึง)เวียงลานนาเชียงใหม่วันเดียวนั้นแท้ คันว่า(ครั้นว่า)โป่ไม่ทันหมู่นั้น

 จักเอามาจ้องหัวมันเสีย(ตัดศีรษะเสียบประจาน)ที่เกาะแม่คงคา(แม่น้ำสาละวิน)

บ่หื้อได้ล้ำมาชะแล(ไม่ให้ข้ามเขตแดนเข้ามาได้)เขาก็กลัวอาชญาเจ้าแห่งเขา

ก็ผัดกับด้วยกันมาแผววันเดียวกันแท้ ยามนั้นข้าเสิกก็มากู่หมู่ก็ปายกู่ทาง

 แผวเวียงเชียงใหม่ เขาก็ตั้งจอดทับแวดล้อมเวียงไคว่แลว(ล้อมรอบเวียงเชียงใหม่)

 ทับหลวงฟ้าสุทโทธัมมิกราชอันเป็นโป่แม่ทับใหญ่นั้น  ก็ไปตั้งทับอยู่ก้ำเหนือเวียง

บ่พอไกลเท่าใด(ด้านเหนือเมืองเชียงใหม่) เขาก็ขุดกระตูกอยู่หื้อดีแล้ว....

 บรรณานุกรม  : สถาบันวิจัยสังคม  มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (๒๕๔๐)

 ตำนานพื้นเมืองลานนาเชียงใหม่