ประเพณีปีใหม่เมือง PDF พิมพ์ อีเมล
เขียนโดย ภาษาสยาม   
วันอาทิตย์ที่ 13 เมษายน 2014 เวลา 08:14 น.

ปีใหม่เมือง (สงกรานต์ล้านนา)

 

สรีปี๋ใหม่เจ้า

 

สระผมในวันสังขานต์ล่อง ให้สระหันไปทางใต้ สระด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย ท่อง นะโมสามจบแล้ว ท่องคาถา ว่า

 

สัพพะทุกขา สัพพะภยา สัพพะอันตรายา สัพพะคะหา สัพพะอุปัทะว่า วินาสันตุ ท่อง ๓ จบ ต๋ามตำราล้านนาเชียงใหม่ (บ่แม่นของไทเขินหรือเจียงตุง)

 

 

  1.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ทางล้านนาจะให้ความสำคัญกับประเพณีสงกรานต์มาก โดยจะมีรายละเอียดดังนี้

 


วันสังขานต์ล่อง  เป็นวันแรกของวันปีใหม่เมือง ซึ่งจะมีประเพณีการสระผมในวันสังขานต์ล่อง ในแต่ละปีตำราล้านนาจะระบุว่าให้สระผมแล้วหันหน้าไปทิศไหน การสระ สระด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย ท่องนะโมจบแล้ว ท่องคาถาว่า สัพพะทุกขา สัพพะภยา สัพพะอันตรายา สัพพะคะหา สัพพะอุปัทะว่า วินาสันตุ ท่องจบจึงเสร็จสิ้นพิธีการ

 

 

วันเนาหรือวันเน่า เป็นวันที่ชาวล้านนาจะทำการขนทรายเข้าวัด และห่อขนม ห่อนึ่งเพื่อนำไปถวายพระและดำหัวคนเฒ่าคนแก่ ในวันจะนี้ห้ามทะเลาะวิวาท ด่าทอกัน

 

 

วันพญาวัน เป็นวันที่ชาวล้านนาจะไปทำบุญที่วัดและตานตุงตั๋วเปิ้ง (ตุงปีนักษัตร) พร้อมทั้งดำหัวคนเฒ่าคนแก่ การดำหัวคนเฒ่าคนแก่นั้น ทางล้านนาจะไม่เรียกว่า รดน้ำดำหัว ทั้งการดำหัวที่ว่านี้ ไม่ใช่การรดน้ำที่มือของผู้ใหญ่ แต่จะเป็นการนำขนม ดอกไม้ธูปเทียน น้ำขมิ้นส้มป่อย ฯลฯ ไปนอบน้อมต่อผู้ใหญ่ ซึ่งท่านจะปั๋นปอน(อวยพร)และผูกข้อมือให้

 

 

พรปีใหม่จะมีดังนี้

 

          เอวังโหนตุ๊    อัจจะในวันนี้  ก่อเป๋นวันดี  เป๋นวันศรีศุภภะมังคะละอันประเสริฐ ล้ำเลิศกว่าวันตั้งหลาย    เป๋นวันดิถีอันวิเศษ  เหตุว่าสังขารปี๋เก่าก็ข้ามล่วงไปแล้ว  ปี๋ใหม่แก้วผญาวัน   ก่อมาจุ๊ฮอดลอดเถิง     ตั๋วเจ้าตังหลาย    ก่อบ่อละเสียยังฮีตป๋าเวณีอันดีงามตี้ล่วงแล้วมาเมื่อป๋างก่อนตั๋วเจ้าตังหลายก่อบ่อผ่อนเสียยังศรัทธา  จึ่งได้ตกแต่งแป๋งพร้อมน้อมนำมาซึ่งยังมธุรสะบุปผาลาจา   น้ำขมิ้นส้มป่อย  ข้าวตอก ดอกไม้ และลำเตียนสุกัณโทตกะทานะวัตถุตังหลาย    และโภจนะอาหาร    มาถวายเป๋นตานแก่ต๋นตั๋วแห่งข้า   เปื้อจั๊กขอสูมาลาโต๊ด   ผู้ก่อโผดอโหสิกรรม ตู๋ข้าก่อขอฮับเอาของต้านตังหลายแล้ว   ตั้งแต่วันนี้ไปปายหน้า  ขอหื้อต้านตังหลายเถิงจั๊กอยู่ก่อขอหื้อมีจัย  แม้นว่าจั๊กไปก่อขอหื้อมีโจ้คมีลาภ  ผาบแป๊ข้าศึกศัตตู๋  หมู่มารขออย่าได้มากล้ำกลาย  ตุ๊กยากไร้ก่อขอหื้อจั๊กหน่ายเสีย  ขอหื้อเจ้าตังหลาย  จุ่งอยู่ด้วยสุขสามผะก๋าน  มีพระนิพพานเป๋นตี้แล้ว  ขออย่าได้คลาดคลา  เตี้ยงแต้ดีหลี  ต๋ามบทบาลี   ตี้ได้กล่าวไว้ว่าสัพพีตีโย  วิวัชชันตุ๊  สัพพะโรโก  วินาสสันตุ๊  มาเต   ภะวะตรั๋นตะระโย  สุขีฑีฆายุโก  ภะวะอะภิวาทะนะสีลิสสะนิจจั๋ง  วุฒฒาปะจ๋ายิโน จัตต๋าโรธัมมา  วัฒฑันติ  อายุวัณโณ  สุขัง  พะลัง

 

วันปากปี

 

เป็นวันที่ชาวบ้านจะไปรวมตัวกันสะเดาะเคราะห์ โดยการนำเอาเสื้อผ้าของคนในครอบครัวไปร่วมพิธีที่วัด ในวันนี้ตามวัดต่างๆจะมีการไปดำหัวตุ๊พระตามวัดอื่นๆอีกด้วย

 

กำปัดเคราะห์

 

เคราะห์ ปู่ย่า เตปดาเมือง เคราะห์ต๋าเหลือง อิดอ่อน

เคราะห์ไปก่อนและตวยหลัง เคราะห์ต่านจังตี่ด่า เคราะห์ต่านว่าจ๋าขวัญ

เคราะห์ผิดผวนจักถูก เคราะห์มัดหลุดคืนมา

เคราะห์ชราเถ้าถ่อย เคราะห์ไปก่อยมาแฮง เคราะห์ ฮักแปงพลักพราก

เคราะห์ตุกข์ยาก บะมีของ เคราะห์ตกหนองข้ามต้า เคราะห์ปากว่าตี๋นไป

เคราะห์น้ำไหลไฟคลอก เคราะห์ผีหลอกกล๋างคืน...

เคราะห์ สุราเมาเดือด เคราะห์เกี๋ยวเจือกมาปันเคราะห์หลายอันต่าง ๆ

เคราะห์บาทย่างเตียวตำ เคราะห์ตกขำตั้งอยู่ เคราะห์เป๋นคู่ผัวเมีย

เคราะห์กระเลยป๋มปาก เคราะห์ผีปีศาจ มาเบียดเบียน

เคราะห์เปิ่นต๋ามเตียนใต้แคร่ เคราะห์ป้อแม่ขะกู๋ลวงศา

หื้อตกจากก๋ายา พุทธรัตนา ธัมมะรัตนา สังฆะรัตนา

พุทธเสดาะออกไป ธัมมะเสดาะออกไป สังฆะเสดาะออกไป

ไสยะธิธัง หูลู หูลู สวาหาย...

 

ปัดเคราะห์เลาะภัย ฉบับ เจ้าน้อยแก้ว ณ เจียงใหม่ ปี พ.ศ. ๒๕๐๖

 

 

นอกจากนี้ยังมีวันปากเดือน และปากวัน ซึ่งชาวล้านนาจะถือเป็นวันพักผ่อนและม่วนงันสันเล้ากันอยู่

 

 

ปี๋ใหม่เมืองล้านนาเป็นประเพณีที่คงอยู่กับชาวล้านนามานาน อย่าลืมช่วยกันรักษาให้คงอยู่และร่วมกันนุ่งชุดผ้าเมืองด้วยนะคะ

 

น้ำฟ้า

แก้ไขล่าสุด ใน วันศุกร์ที่ 12 เมษายน 2019 เวลา 07:41 น.
 

Facebook Like Box

ออนไลน์

เรามี 4 บุคคลทั่วไป ออนไลน์

ผู้เยี่ยมชม

mod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_counter
mod_vvisit_counterวันนี้146
mod_vvisit_counterเมื่อวาน274
mod_vvisit_counterอาทิตย์นี้925
mod_vvisit_counterเดือนนี้6430
mod_vvisit_counterทั้งหมด6422016