มหาชาติคำหลวง

ผู้แต่ง                         สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถรับสั่งให้นักปราชญ์ราชบัณฑิตช่วยกันแต่ง เมื่อพ.ศ.๒๐๒๕

ประวัติ                        หนังสือมหาชาติคำหลวง  เป็นหนังสือมหาชาติฉบับภาษาไทย  ประเภทคำหลวงเรื่องแรก                              

ลักษณะการแต่ง          โคลง ร่าย กาพย์ และฉันท์ มีภาษาบาลีแทรกตลอด เรื่องมหาชาตินี้เป็นหนังสือประเภทคำหลวง

                                เนื่องจากเป็นพระราชนิพนธ์ของพระเจ้าแผ่นดิน เป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนา และใช้คำประพันธ์

                                หลายประเภทมหาชาติคำหลวงเป็นวรรณคดีเกี่ยวกับศาสนาโดยตรง เป็นหนังสือมหาชาติ
                            
                                เล่มแรกฉบับภาษาไทยที่ปรากฏหลักฐานเหลืออยู่เป็นการแสดงถึงความเลื่อมใสใน

                                พระพุทธศาสนา และความเชื่อในบุญกุศลที่เกิดจากการฟังเทศน์เรื่องมหาชาติจากสมัยสุโขทัย

ลักษณะของหนังสือคำหลวง

         ๑. เป็นพระราชนิพนธ์ของพระเจ้าแผ่นดิน  หรือเจ้านายชั้นสูงนิพนธ์

         ๒.  เป็นเรื่องราวของศาสนาหรือศีลธรรมจรรยา

         ๓. ใช้คำประพันธ์หลายประเภท

มหาชาติคำหลวง ๑๓ ตอน

   - กัณฑ์ทศพร

   - กัณฑ์หิมพานต์

   - กัณฑ์ทานกัณฑ์

   - กัณฑ์นปเวสน์

   - กัณฑ์ชูชก

   - กัณฑ์จุลพน

   - กัณฑ์มหาพน

   - กัณฑ์กุมาร

   - กัณฑ์มัทรี

   - กัณฑ์สักกบรรพ

   - กัณฑ์มหาราช

   - กัณฑ์ฉกษัตริย์

   - กัณฑ์นครกัณฑ์

ที่มา : ประวัติวรรณคดีไทยสมัยสุโขทัยและอยุธยา ของเสนีย์ วิลาวรรณ