กาพย์มหาชาติ

ผู้แต่ง                   สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม

                           สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม  ทรงพระนามเดิมว่า  พระศรีศิลป์ เป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระเอกาทสรส 

                           ก่อนได้ราชสมบัติผนวชอยู่วัดระฆัง  ๗  พรรษา  ได้สมณศักดิ์เป็นพระพิมลธรรม  ต่อมาได้ปราบดาภิเษก

                           เป็นกษัตริย์ต่อจากเจ้าฟ้าศรีเสาวภาคย์ พระเชษฐาต่างมารดา  เมื่อพ.ศ. ๓๑๖๓ อยู่ในราชสมบัติ ๘ ปี

                           พระองค์ทรงฝักใฝ่ในพระพุทธศาสนา  รับสั่งให้ค้นพบรอยพระพุทธบาทจนพบที่ไหล่เขา  เขตเมืองสระบุรี

                           และโปรดเกล้าฯให้สร้างมณฑปสวมรอยพระพุทธบาทไว้  นอกจากนี้ยังพระราชนิพนธ์กาพย์มหาชาติ

ประวัติ                   พระราชพงศาวดารยืนยันว่าสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมทรงพระราชนิพนธ์ กาพย์มหาชาติคำหลวง เมื่อ

                           จ.ศ. ๙๘๙ พ.ศ. ๒๑๗๐  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่า

                           หมายถึง กาพย์มหาชาติ  แต่ต้นฉบับที่เหลือตกทอดมาไม่ครบทุกกัณฑ์  พระราชนิพนธ์ที่เหลืออยู่ 

                           ได้แก่  กัณฑ์กุมารบรรพ  มีต้นฉบับตัวเขียน  ณ  วันแรม ๑๐ ค่ำ  เดือน ๗  พ.ศ. ๒๓๒๕ 

                           ก่อนพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงประกอบพิปราบดาภิเษก   นอกจากนี้ยังมีสักรบรรพ์

                           อีกกัณฑ์หนึ่งซึ่งอาจเป็นบทพระราชนิพนธ์ที่เหลืออยู่ของสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม

ลักษณะการแต่ง     แต่งเป็นร่ายยาว มีคาถาบาลีแทรกเป็นตอนๆ ใช้เทศน์ให้อุบาสกอุบาสิกาฟังเช่นเดียวกับ

                           มหาชาติคำหลวง

 

ที่มา : ประวัติวรรณคดีไทยสมัยสุโขทัยและอยุธยา ของเสนีย์ วิลาวรรณ