จินดามณี

ผู้แต่ง                   พระโหราธิบดี แต่งเมื่อ พ.ศ ๒๒๑๕

                           พระโหราธิบดี  รับราชการเป็นโหรหลวงอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

                           ตำนานศรีปราชญ์ที่พระยาปริยัติธรรมธาดา  กล่าวว่า  พระโหราธิบดีเป็นบิดาของศรีปราชญ์

                           สันนิษฐานว่าอาจถึงแก่กรรมก่อน พ.ศ . ๒๒๒๓ ซึ่งเป็นปีที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชรับสั่งให้รวบรวม

                           ชำระกฎหมายเหตุซึ่งท่านแต่งไว้เข้ากับฉบับอื่นๆ

ลักษณะการแต่ง     แต่งเป็นร้อยแก้ว บางตอนเป็นคำประพันธ์ต่างๆ จินดามณีเป็นหนังสือสอนอ่าน และแต่งเป็น

                          หนังสือเรียนเล่มแรก ได้ใช้เป็นหนังสือเรียนมาจนถึงรัชกาลที่ ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

เรื่องย่อ                  เริ่มต้นกล่าวถึงพระรัตนตรัยและพระสรัสวดี  กล่าวถึงอักษรศัพท์ คำนมัสการ  คำที่ใช้ ศ ษ ส

                           คำที่ใช้ไม้ม้วน ไม้มลาย  ฤ ฤา ฦ ฦา อักษรสามหมู่  การผันอักษร  เคืองหมายต่างๆ

                           ตอนต่อไปอะบายวิการประพันธ์พร้อมด้วยตัวอย่างหนังสืออื่นๆที่แต่งขึ้นเอง  และปิดท้ายด้วย

                           บอกชื่อและประวัติผู้แต่ง

ตัวอย่าง    

           จินดามุนี  พระโหราธิบดี  เดอมอยู่เมืองสุกโขทัย  แต่งถวายครั้งสมเด็จพระนารายณ์เป็นเจ้าลพบุรี 

ขุนปราชหนึ่งเลิศ  เปนโหรประเสริฐ  ปัญญาชำนาญ  ชาวโอฆบุรี  สวัสดีพิศาล  ข้าพระภูบาล  เจ้ากรุงพระนคร

ที่มา : ประวัติวรรณคดีไทยสมัยสุโขทัยและอยุธยา ของเสนีย์ วิลาวรรณ