อนิรุทธิ์คำฉันท์

ผู้แต่ง               สันนิษฐานว่า ศรีปราชญ์เป็นผู้แต่ง

ลักษณะการแต่ง แต่งด้วยฉันท์ ๔ ชนิด คือฉันท์๑๑ แนท์ ๑๔ ฉันท์๑๕ ฉันท์๑๙ นอกจากนี้ยังมีกาพย์ฉบัง

                        กาพย์สุรางคนางค์ และร่ายสุภาพแทรกอยู่ด้วย

เรื่องย่อ

             พระอนิรุทธิ์ทูลลาพระกฤษณะพระอัยกาไปล่าสัตว์ในป่า แล้วประทับแรมใต้ต้นไทรใหญ่ พระไทรจึงทรงพา

ไปอุ้มสมนางอุษา แล้วพากลับไปที่เดิม นางอุษาครวญหาพระอนิรุทธิ์ พระพี่เลี้ยงจึงวาดรูปเทพและกษัตริย์ทั่ว

สามภพจนถึงพระอนิรุทธิ์นางเห็นก็จำได้ พระพี่เลี้ยงจึงสะกดพระอนิรุทธิ์ไปยังโสนินคร ความทราบถึงท้าวพานาสูร

พระบิดานางอุษา จึงสั่งให้ทหารมาล้อมจับพระอนิรุทธิ์ และแผลงศรมัดพระองค์ไว้ จนพระกฤษณะมาช่วยไว้ได้

จนต้องต่อสู้กับพระอิศวรเมื่อพระอิศวรถอนทัพกลับ พระอนิรุทธิ์และนางอุษาจึงอยู่ร่วมกัน อย่างมีความสุข

ที่มา : ประวัติวรรณคดีไทยสมัยสุโขทัยและอยุธยา ของเสนีย์ วิลาวรรณ