กาพย์เห่เรือ

ผู้แต่ง                              เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร

ประวัติ                            กาพย์เห่เรือเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรนี้  เป็นกาพย์เห่เรือสำนวนเก่าที่สุดที่เหลืออยู่

                                       กาพย์เห่เรือนี้ ไม่ได้ใช้เห่ในกระบวนเรือหลวงมาก่อน  เพราะแต่เดิมเรือหลวง

                                       มิได้ใช้บทเห่ที่มีเนื้อความเป็นเรื่องราว   กาพย์เห่เรือของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร

                                      และของรัชกาลที่ ๒  เริ่มใช้เป็นบทเห่ในสมัยรัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ลักษณะการแต่ง         แต่งเป็นกาพย์เห่ ประกอบด้วยโคลงสี่สุภาพและกาพย์ยานี

เนื่อเรื่อง    กาพย์เห่เรือของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรมี ๓ ตอน

                  ตอนที่ ๑  กล่าวชมขบวนพยุหยาตรา  เรือพระที่นั่งกิ่ง  สมรรถไชย  ไกรสรมุข  สุวรรณหงส์  หัวเรือสัตว์ต่างๆ

                                 ต่อจากนั้นชมนกชมไม้  พลสิ่งใดก็รำพันรักถึงนาง

                  ตอนที่ ๒  เป็นเรื่องกากี  กล่าวถึงพญาครุฑทำชู้กับนางกากี  อุ้มนางไปสมสู่ยังพิมานฉิมพลี

                 ตอนที่ ๓   เป็นเห่สังวาสและเห่ครวญ

ตัวอย่างบางตอน

                                           ปางเสด็จพระเวศด้าว             ชลาไลย

                         ทรงรัตนพิมานไชย                                กิ่งแก้ว

                         พรั่งพร้อมพวกพลไกร                            แหนแห่

                         เรือกระบวรต้นแพร้ว                              เพริศพริ้งพรายทอง

                                        พระเสด็จโดยแดนชล             ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย

                         กิ่งแก้วแพร้วเพริศราย                           พายอ่อนหยับจับงามงอน

                                        นาวาแน่นเป็นขนัด                 ล้วนรูปสัตว์แสนยากร

                         เรือริ้วทิ้วธงสลอน                                  สาครลั่นครั่นครื้นฟอง