พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จ

พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช  และสมเด็จพระอมรินทรา  พระบรมราชินี

พระราชสมภพเมื่อวันพุธ  ที่  ๒๔  ก.พ. ๒๓๑๐  ที่ ต.อัมพวา  จ.สมทรสาคร

มีพระราชนามเดิมว่า  ฉิม  ทรงเข้ารับการศึกษาในสำนักสมเด็จพระวันรัต ( ทองอยู่ )

วัดระฆัง  ทรงศึกษาทางภาษาหนังสือ

      พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ  เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร

ทรงผนวชเมื่อพระชนมายุ  ๒๒ พรรษา  ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม  แล้วเสด็จไปประทับที่

วัดสมอราย  หรือวัดราชาธิราชในปัจจุบัน   ต่อมาได้รับการสถาปนาเป็น

กรมพระราชวังบวรสถานมงคล  ซึ่งเป็นตำแหน่งพระมหาอุปราช  ทรงอภิเษกสมรสกับ

สมเด็จพระศรีสุริเยนทรา  พระบรมราชินี  เสด็จขึ้นครองราชสมบัติเมื่อ พ.ศ.๒๓๕๒

ขณะทรงมีพระชนมายุ ๔๒ พรรษา  ทรงครองราชย์อยู่นาน  ๑๕  ปี

เสด็จสวรรคต เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๗  ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๑๐ องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์

และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ยกย่องให้พระองค์ทรงเป็น กวีสำคัญของโลกพระองค์หนึ่ง

ผลงานพระราชนิพนธ์

       -    บทละครอิเหนา

       -   บทละครรามเกียรติ์

      -    บทละครนอก ๕ เรื่อง  คือ  ไกรทอง  สังข์ทอง  คาวี  ไชยเชษฐ์  และมณีพิชัย

      -    บทพากย์รามเกียรติ์

      -    เสภาขุนช้างขุนแผน ( ตอนพลายแก้วได้นางพิม  พลายแก้วได้ตำแหน่งขุนแผน  ขุนช้างได้วันทอง

           ขุนแผนขึ้นเรือนขุนช้าง  ขุนแผนพาวันทองหนี )

     - กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน

ที่มา วรรณกรรมรัตนโหสินทร์ สมัยรัชกาลที่ ๑ ๒ ๓ .อุทัย  ไชยานนท์