พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต (20 พฤศจิกายน 2463 - 16 กุมภาพันธ์ 2520)

หรือพระนามเดิม หม่อมเจ้าหญิงวิภาวดี รังสิต (รัชนี) นามปากกา ว.ณ ประมวญมารค ทรงเป็นพระธิดาใน

 พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ และหม่อมเจ้าพิมลพรรณ วรวรรณ มีพระอนุชาร่วมพระบิดามารดาเดียวกันคือ

 หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี หม่อมเจ้าหญิงวิภาวดี รังสิตทรงได้รับการสถาปนาเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต

 เมื่อวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2520

หม่อมเจ้าวิภาวดี รังสิต ได้ทรงเสกสมรสกับ หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต พระโอรสของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ

พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 โดยได้รับพระราชทาน

น้ำพระมหาสังข์จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 ทรงมีธิดา 2 คน คือ

หม่อมราชวงศ์วิภานันท์ รังสิต หม่อมราชวงศ์ปรียนันทนา รังสิต สมรสกับ มหาราช จกัต สิงห์

พระอนุชาของมหาราชาองค์ปัจจุบันแห่งรัฐชัยปุระ ประเทศอินเดีย ปัจจุบันสมรสกับ ปานศักดิ์ รังสิพราหมณกุล

หม่อมเจ้าวิภาวดี รังสิต ได้เข้ารับราชการสนองพระเดชพระคุณโดยเสด็จพระราชดำเนินเยือนราษฎรในจังหวัดต่าง ๆ

 ทั่วพระราชอาณาจักรตั้งแต่ พ.ศ. 2500 และพระราชกรณียกิจที่เสด็จแทนพระองค์ไปทรงเยี่ยม ทหาร ตำรวจ พลเรือน

ตั้งแต่ พ.ศ. 2510 เป็นต้นมา จนกระทั่งวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2520 จึงได้ถูกผู้ก่อการร้ายลอบยิงถึงสิ้นชีพิตักษัย

 ขณะประทับอยู่บนเฮลิคอปเตอร์ระหว่างเสด็จไปทรงรับตำรวจตระเวนชายแดน

ซึ่งได้รับบาดเจ็บจากกับระเบิดของผู้ก่อการร้าย ที่ ตำบลบ้านส้อง อำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ซึ่งทรงจากในตำแหน่งนางสนองพระโอษฐ์ในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ นั่นจึงเป็นที่มาของการสถาปนา

 ม.จ.วิภาวดี รังสิต เป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต และมีพระนามเป็นอนุสรณ์คือ นาม “ถนนวิภาวดีรังสิต” ในปัจจุบัน

แต่ผลงานของท่านยังอยู่ให้พวกเราได้อ่านและศึกษาโดยเฉพาะนวนิยายในแนวรักสุข ด้วยพระนามแฝง ว.ณ ประมวญมารค

ซึ่งเป็นพระนามเดียวที่ใช้ ถ้าไม่ใช้พระนามแฝงก็จะทรงใช้ชื่อพระนามเลย หลายคนคงสงสัยว่าพระนามแฝงนี้มาจากไหน

 บางคนก็ออกเสียงผิดบ้างเป็น วอ นอ ประมวลม้าก ออกไปทางภาษาฝรั่งก็มี ท่านได้ทรงอธิบายพระนามแฝงว่า

ตัว ว. คืออักษรย่อตัวแรกของชื่อคือวิภาวดี, ตัว ณ (ณะ) แปลว่า แห่ง, คำว่า ประมวญ คือ ชื่อถนนที่บ้านของท่าน (วังประมวญ)

ตั้งอยู่, คำว่า มารค หรือ มรคา คือ ถนนในภาษาแขก ดังนั้น ว.ณ ประมวญมารค ก็คือ ว.แห่งถนนประมวญ นั่นเอง

ผลงานที่มีชื่อเสียง


เจ้าสาวของอานนท์