#ช้างเมืองพร้าว ช้างพลายสีประหลาด พระเศวตวรวรรณ สรรพวิสิทธิคชลักษ์สมพงษ์ ทนิมศักดิ์ธำรงมิ่งมงคลรัตนาศน์ จักรพรรดิราชกุญชรหัสดินทรรัตน์ประเสริฐเลิศฟ้า
- พระเศวต.jpg (72.27 KiB) เปิดดู 42770 ครั้ง
ตามบันทึกของหนานอินต๊ะอักษรได้บันทึกไว้ว่า “ปีเหมืองเหม้า จุลศักราช ๑๒๒๙ ตัว เดือน ๔ (เหนือ) แรม ๘ ค่ำ (วันที่ ๑๗ มกราคม พ.ศ.๒๔๑๐ ปีเถาะนพศก)” ช้างปู่แสนบ้านเหล่าเกิดเป็นช้างโก้ง (ด่าง) แสนวงบ้านท่อ (อำเภอเมืองเชียงใหม่) รับอาชญาพ่อเจ้าชีวิตกาวิโลรสขึ้นมาเป็นกรรมการหมู่เมืองพร้าวได้รักษา (ช้าง) มีนายบุญมา หนานอินต๊ะ ปั้นแบบแต้มหมายที่โก้ง หื้อแสนวงเอาแบบลง (ไปเชียงใหม่) ต่อมาช้างสีประหลาดเชือกนี้ถูกนำไปถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ในปี พ.ศ.๒๔๑๒ และได้รับการแห่ขึ้นโรงสมโภชขึ้นระวาง ทรงพระราชทานนามว่า “พระเศวตวรวรรณ สรรพวิสิทธิคชลักษ์สมพงษ์ ทนิมศักดิ์ธำรงมิ่งมงคลรัตนาศน์ จักรพรรดิราชกุญชรหัสดินทรรัตน์ประเสริฐเลิศฟ้า”
พระเศวตวรวรรฯ เป็นช้างที่สำคัญช้างที่หนึ่งในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นลูกช้างด่าง ตกที่เมืองพร้าว พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เจ้าผู้ครอบครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๖ โปรดให้นามไชยวงศ์ พระยาไชยเลิก คุมลงมาถวายที่กรุงเทพมหานคร เดินทางเมื่อ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๑ ปีมะเส็งเอกศก จุลศักราช ๑๒๓๑ ตรงกับ พ.ศ.๒๔๑๒ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชสมโภช ขึ้นระวาง ณ โรงพิธี สนามชัย พระราชทานนามว่า พระเศวตวรวรรณฯ และโปรดฯ ให้สร้างโรงช้างต้นขึ้นภายในบริเวณพระราชวังดุสิต (ปัจจุบันคือ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ช้างต้น ถนนอู่ทองใน) พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) เป็นผู้ตั้งนามและแต่งคำฉันท์ดุษฎีสังเวย กล่อมพระเศวตวรวรรณฯ
ต่อมา หนานอินต๊ะอักษร ได้ขึ้นเป็น แสนอินอักษร
หนานบุญมา เป็น พญาเขื่อนเมือง พ่อเมืองพร้าว
ที่มา : บันทึกของหนานอินต๊ะ (แสนอินอักษร) ,รชต ชาญเชี่ยว